Τα τρία πρόσωπα της Σελήνης- Άρτεμις - Σελήνη - Εκάτη

Τα τρία πρόσωπα της Σελήνης- Άρτεμις - Σελήνη - Εκάτη

(Έγραψα το ακόλουθο άρθρο στις 21 Δεκεμβρίου του 2023. Η πρώτη δημοσίευση ήταν στην ιστοσελίδα christosarchos .gr)

Άγαλμα της Σελήνης, από την έκθεση του 2024 "ΝοΗΜΑΤΑ: Χρόνος", στο Μουσείο Ακρόπολης

 «Κλύθι, θεά βασίλεια, φαεσφόρε, δία Σελήνη,

Ταυρόκερως Μήνη, νυκτιδρόμε, ηεροφοίτι, (…)

Ελθέ μάκαιρ’, εύφρων, ευάστερε, φέγγεϊ τρισσώι

Λαμπομένη, σώζουσα νέους ικέτας σέο, κούρη»

Εις Σελήνην – ΟΡΦΙΚΑ

(Άκου με, θεά βασίλισσα, φωτοδότρα, θεϊκή Σελήνη, ταυροκέρατη Μήνη, νυχτοδρομούσα, αιθεροπλανώμενη (…), λαμπρό αστέρι με το τριπλό σου φέγγος, λάμποντας σώσε τους νέους ικέτες σου, κόρη.)

 🌒🌕🌘

Η Σελήνη αντιπροσωπεύει την θηλυκή δύναμη, την μητέρα θεά, που με το τριπλό της φέγγος λάμπει στον ουρανό και στις ζωές των ανθρώπων, όπως διαβάζουμε στο απόσπασμα από τον ορφικό ύμνο. Το όνομά της βγαίνει από το "σέλας" (λαμπρότητα, λάμψη), ενώ ως τριπλό φέγγος εννοούνται οι διαφορετικές φάσεις στον «μηνιαίο» κύκλο της ως προς τον Ήλιο. Φάσεις που επηρεάζουν διαφορετικά την έκφραση, την προσωπικότητα, δείχνοντας τα τρία της πρόσωπα: Κόρη – Μητέρα – Γραία.  

Η τριάδα είναι ένα σχήμα που απαντάται παντού τριγύρω μας, ανέκαθεν σημαντική σε συμβολισμούς, στην μυθολογία, στη θεολογία, στο απόκρυφο. Ο αριθμός 3 φέρει την δική του μαγική ταυτότητα. Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα είναι ένας τέλειος αριθμός, αφού δεν διαιρείται.

Στην αριθμολογία το τρία δείχνει ταλέντα και χαρίσματα, την έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων. Συνδυάζει τις ιδιότητες του 1 και του 2, δηλαδή την αρχή της ύπαρξης, την εκκίνηση, όμως και την συνεργασία.

Η Σελήνη δεν είναι μια τριαδική θεότητα, όμως "τα τρία πρόσωπά της" συνδέονται με τριάδες θεαινών. Η τριπλότητα Άρτεμις – Σελήνη – Εκάτη αποτελεί την γνωστότερη στην μυθολογία, ιδιαίτερα διαδεδομένη σε παγανιστικές πρακτικές. Αντιπροσωπευτική είναι και η τριάδα: Περσεφόνη-κόρη, Δήμητρα-μητέρα και η σοφή, «γριά» Εκάτη.

Η Εκάτη μοιάζει να είναι πανταχού παρούσα – και δικαίως είναι. Οι ορφικοί ύμνοι ξεκινάνε με αυτόν προς την Εκάτη, την τρίστρατη θεά, μια θεά που συχνά οι άνθρωποι αγνοούν. Όμως κι αυτοί που την γνωρίζουν, τείνουν να κοιτάνε μόνο την σκοτεινή της πλευρά. Της αποδίδεται η μαγεία και η νεκρομαντεία, μα είναι πολύ παραπάνω από αυτό – μια σοφή θεά, με αντίληψη και ενσυναίσθηση, η θέα που πρόθυμα θα βοηθούσε να εξιστορηθούν τα τρία πρόσωπα της Σελήνης.

Ας ξεκινήσουμε αυτό το μικρό ταξίδι στον κόσμο της μυθολογίας, των αρχετύπων και του σεληνιακού κύκλου στην καθημερινότητα, την ζωή και την ψυχή.

≛ Περιεχόμενα και Γρήγορη Περιήγηση ≛

1. Μυθολογία: Άρτεμις-Σελήνη-Εκάτη

2. Τα Αρχέτυπα στον χάρτη σας: Κόρη - Μητέρα - Γραία

3. Επιρροή στην καθημερινότητα

4. Η Σελήνη και ο Εμμηνορρυσιακός κύκλος

5. Επίλογος

✦ Μυθολογία: Άρτεμις–Σελήνη–Εκάτη ✦

Στην μυθολογία, οι τρεις σεληνιακές θεότητες -Εκάτη, Άρτεμις και Σελήνη- μοιράζονται κοινές ρίζες.

⋆ Στην πρώτη περίπτωση, η Φοίβη/Σελήνη είναι γιαγιά της Εκάτης και της Αρτέμιδος.

Το ζευγάρι Τιτάνων Κοίος και Φοίβη (μια από τις προσωνυμίες της Σελήνης) απέκτησαν την Λητώ και την Αστερία. Η Αστερία με τον Πέρση έκαναν ένα μοναχοπαίδι, την Εκάτη. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Εκάτη ήταν πανίσχυρη, με δυνάμεις επί γης, ουρανού και θάλασσας. Όταν ο Δίας απέσπασε την εξουσία από τον Κρόνο, τίμησε την Εκάτη αφήνοντάς της μερίδιο επί των τριών βασιλείων.

Ο Δίας ερωτεύτηκε και κυνήγησε την Αστερία, θεά των άστρων και μητέρα της Εκάτης, ώστε εκείνη μεταμορφώθηκε αρχικά σε ορτύκι για να του ξεφύγει, έπειτα σε βράχο, καταλήγοντας στην τελική της μορφή, ένα βραχονήσι – την Ορτυγία.

Σε αυτό το νησί κατέφυγε αργότερα η Λητώ, η αδερφή της Αστερίας. Εκεί θα γεννούσε τα θεία παιδιά της από τον Δία, τον Απόλλωνα και την Αρτέμιδα, καθώς η ζηλιάρα Ήρα είχε φροντίσει ώστε κανείς να μην της προσφέρει ένα ξεκούραστο, ήσυχο μέρος. Ταυτόχρονα, η Ήρα απέτρεπε την δική της κόρη, την θεά του τοκετού Ειλειθυία, να πάει για βοήθεια στο πλάι της Λητούς.

Η Ορτυγία ήταν ένα σκοτεινό νησί, κι εκεί η Λητώ υπέφερε τους πόνους του τοκετού για εννιά μέρες και εννιά νύχτες. Όταν η Ειλειθυία έφτασε στο πλευρό της, μετά από παρέμβαση της Ίριδας, η Λητώ γέννησε πρώτα την Άρτεμις. Στην σκοτεινή Ορτυγία, γεννήθηκε η αιώνια παρθένα κόρη, η Άρτεμις – η Νέα Σελήνη. Με μεγάλη προθυμία, η νεογέννητη κόρη βοήθησε την μητέρα της στην γέννα του αδερφού της, Απόλλωνα (ο θεός του Ήλιου). Ο Δίας, τόσο από ευγνωμοσύνη προς την Αστερία, όσο και για τον ερχομό του φωτεινού υιού του, μετονόμασε την Ορτυγία σε «Δήλο».

Σελήνη και Ενδυμίων - Andrey Ivanovich Ivanov, 1797, Πηγή: Wikipedia

⋆ Κατά τον Ησίοδο, ένα ακόμα ζεύγος Τιτάνων, ο Υπερίων και η Ευρυφάεσσα (Θεία) απέκτησαν τον Ήλιο, την Ηώ και την Σελήνη. Στην αστρολογία λέμε ότι η Σελήνη έχει την έξαρσή της στον Ταύρο, και βλέπουμε σε πολλούς μύθους και ύμνους να χαρακτηρίζεται ως γελαδόμορφη.

Ο μεγάλος έρωτας της θεάς ήταν ο θνητός Ενδυμίωνας, πιθανώς βοσκός και όμορφος σαν θεός. Η Σελήνη τον επισκεπτόταν κάθε βράδυ στην σπηλιά όπου κοιμόταν, και τον σκέπαζε με αγάπη, με μια λευκή-ασημένια προβιά. Ανησυχώντας ότι θα γεράσει και θα τον χάσει, ζήτησε από τον Δία να του χαρίσει τον αιώνιο ύπνο, για να συνεχίσει να τον επισκέπτεται. Μαζί απέκτησαν 50 κόρες, όσοι είναι οι σεληνιακοί μήνες της κάθε Ολυμπιάδας.

Η αστροαρχόντισσα θεά φαίνεται να είχε μια ιδιαίτερη αδυναμία στην λευκή-ασημένια προβιά, όπως το χρώμα που ρίχνει πάνω σε ένα όμορφο πρόβατο η ολόφωτη Πανσέληνος. Αυτό θα μυρίστηκε ο υιός του Ερμή, ο Πάνας των δασών και της φύσης, ερωτευμένος καθώς ήταν μαζί της. Αφού η Σελήνη θεωρούσε τον Πάνα σκοτεινό, εκείνος ντύθηκε με μια λευκή προβιά και την παρέσυρε, βάζοντάς την στις πλάτες του. Η Σελήνη θα τον θεώρησε για λευκό βόδι, ζώο που αγαπούσε ιδιαίτερα να καβαλά.

Ποια άλλα χαρακτηριστικά έχουν οι τρεις θέαινες που χρησιμοποιούνται ως αρχέτυπα; Και οι τρεις θεές εμφανίζονται στην μυθολογία και στην τέχνη με περίτεχνα και όμορφα διαδέματα (στολίδια στα μαλλιά) σε ασημί αποχρώσεις.

🌒Άρτεμις

Άρτεμις, Μουσείο Βατικανού

Η θεά Άρτεμις δεν χρειάζεται ιδιαίτερες εισηγήσεις, σωστά; Η αγνότητα και η υπευθυνότητα είναι τα βασικά της χαρακτηριστικά, τα οποία και εκτιμά ιδιαίτερα στους άλλους. Η αιώνια παρθένος, προστάτιδα παιδιών και ζώων. Οι οικογενειακοί δεσμοί είναι πολύ σημαντικοί για την Αρτέμιδα, ακόμα περισσότερο όμως η υπεράσπιση και ασφάλεια γυναικών που δέχονται κάποιου είδους επίθεση. Ξακουστή για το ταλέντο της ως τοξεύτρια και κυνηγός, η αγάπη της για την φύση και την δράση είναι μεγάλη. Μπορεί ο αδερφός της, ο Απόλλωνας, ν’ αντιπροσωπεύει τον Ήλιο και η Άρτεμις την Σελήνη, όμως διακατέχεται από μια πύρινη φλόγα, αγέρωχη, σίγουρη και δυνατή. Θεωρείται η θεά που βοηθάει όταν υπάρχουν πόνοι και αρρώστιες και κάποιοι της αποδίδουν την ομαλή λειτουργία των αδένων του σώματος, των «ενεργειακών κέντρων» (τσάκρας).

Όπως είδαμε, είναι μια από τις προστάτιδες και βοηθούς στον τοκετό κι ας είναι η ίδια άπειρη σε αυτό («ωδίνων επαρωγέ και ωδίνων αμύητε», διαβάζουμε στα ορφικά).

🌘 Εκάτη

Τ’ όνομα της Εκάτης φαίνεται να σημαίνει «η μακρινή», μα η ίδια η θεά είναι παντού τριγύρω. Είναι ήσυχη και χρειάζεται κάποιος να παρατηρήσει για να δει ότι βρίσκεται εδώ δίπλα.

Η Εκάτη είναι η θεά της ενόρασης και συνδέεται με την μαγεία. Γνωρίζει πώς να χρησιμοποιεί τα βότανα, τα δώρα και τα στοιχεία της φύσης για να προσφέρει βοήθεια και θεραπεία. Με την Ειλειθυία και την Αρτέμιδα αποτελούν προστάτιδες στις γεννήσεις, όμως παρευρίσκεται και σε άλλα μεταβατικά στάδια, καθώς συντροφεύει τις ψυχές των νεκρών στον Άδη.

Δεν είναι μια θεά που επιβάλλεται. Η σοφή, εσωστρεφής φύση της αρέσκεται και αρκείται στην παρατηρητικότητα, την αντίληψη και την διαίσθηση. Φανερώνεται όταν οι κεραίες των ανθρώπων βρεθούν κοντά στην δική της συχνότητα. Δεν θα μας πάρει από το χέρι, αλλά θα παρασταθεί, φωτίζοντας με τις δάδες της. Ζεσταίνοντας την ψυχή, θα δείξει το μονοπάτι μέσω της συνείδησης και του ασυνειδήτου, μέσα από παρελθοντικές καταγραφές εντός κι εκτός μας, στο συλλογικό ασυνείδητο, στην φύση.

Έργο του Stéphane Mallarmé, 1880. Πηγή: Wikimedia Commons

Η «κληιδούχος άνασσα» Εκάτη, η βασίλισσα που κρατάει τα κλειδιά και τα μυστικά, θα τ’ αποκαλύψει όταν νιώσει ότι η στιγμή είναι κατάλληλη, πως το άτομο είναι έτοιμο ή έχει ανάγκη, έχει σεβασμό, συνείδηση και πειθαρχία.

Η Εκάτη συντροφεύει τα μικρά παιδιά που δεν χαίρουν προστασίας και φροντίδας από γονείς και ενήλικες, βοηθώντας τα ν’ αντιλαμβάνονται όσα συμβαίνουν γύρω τους, τις προθέσεις και τις ψυχικές ποιότητες των ανθρώπων. Γι’ αυτό ονομάζεται και κουροτρόφος.

Η Εκάτη έχει όλη την σοφία, την διαίσθηση και ενσυναίσθηση. Περιφερόμενη στα τρία βασίλεια ταυτόχρονα, γη – θάλασσα – ουρανό, όμως και στον Κάτω Κόσμο, δεν ενδιαφέρεται για το Εγώ. Σημασία για εκείνη έχει να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις της και να στηρίξει όποιον χρειαστεί βοήθεια στο δικό του μονοπάτι.

Στην Εκάτη αφιέρωναν θυσίες καθώς πλησίαζε η Νέα Σελήνη, στην χάση του Φεγγαριού. Με την ανάμειξή της ιστορία της Περσεφόνης και της Δήμητρας, συνδέθηκε με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Άλλωστε η ίδια αποτέλεσε μέρος της τριάδας του κάτω κόσμου: Περσεφόνη – Άδης – Εκάτη. Στον ορφικό ύμνο προς αυτήν, αποκαλείται «ταυροπόλος» (που καβαλάει τον ταύρο), όπως η αδερφική της θεότητα, η Σελήνη.

🌕 Σελήνη

Μια από τις προσωνυμίες της είναι «Μήνη», που υποδηλώνει τον Σεληνιακό μήνα των 27.5-28 ημερών. Κοντά στην θέα Σελήνη βρίσκονταν πολλές ηρωίδες, πιθανώς εικόνες που διαμόρφωσαν εκείνα τα χρόνια για να συμβαδίσουν με τις γρήγορες μεταβολές της Σελήνης και του Ηλίου. Έτσι βλέπουμε γυναίκες κυνηγούς και δρομείς, διώκτριες αλλά και διωκόμενες παρθένες στο πλευρό της. Οι ορφικοί την θεωρούσαν μητέρα του Ορφέα με το μαγικό τραγούδι και τη λύρα του, ο οποίος αφότου έχασε για πάντα την αγαπημένη του Ευρυδίκη στον κάτω κόσμο, περιπλανιόταν στην Θράκη, ανεβαίνοντας κάθε νύχτα στο όρος Παγγαίον για να λατρέψει τον Απόλλωνα κατά την ανατολή του Ηλίου.

✦Αρχέτυπα: Κόρη – Μητέρα - Γραία ✦

Μετά την παρουσίαση/φρεσκάρισμα της μνήμης ως προς τις τρεις θεές, ας δούμε τα αρχέτυπα αυτούσια και την αντιστοιχία τους στις σεληνιακές φάσεις. Η μεταξύ τους σχέση και η μετάβαση από το ένα στάδιο στο άλλο δεν είναι γραμμική ή απότομη. Η μετάβαση πραγματοποιείται σαν διαβάθμιση χρωμάτων, ένα ντεγκραντέ όπου οι τόνοι κι η ένταση του προηγούμενου σταδίου συγχέονται με του επόμενου για κάποιο μήκος. Ο συγχρωτισμός των σταδίων φαίνεται υπέροχα στην ιστορία της Αρπαγής της Περσεφόνης, με την αναζήτηση από τη μητέρα της, Δήμητρα, και τον διακανονισμό όπου καταλήγουν οι θεοί και οι θεές. Μια ιστορία όπου η Εκάτη παίζει επίσης μεγάλο ρόλο.

Σε αυτό το σημείο, ανατρέξτε στην φάση Σελήνης όπου γεννηθήκατε εσείς. Πόσων ημερών Σελήνη αναγράφεται στον σύνδεσμο; Διαβάστε την αντίστοιχη ερμηνεία, με την Κόρη από 0-9^η ημέρα του κύκλου, την Μητέρα από 10-19^η ημέρα και την Γραία 19^η-28^η ημέρα του σεληνιακού κύκλου. https://www.mypanselinos.gr/anazitisi

Ταυτόχρονα, κάντε ένα «zoom-out» και δείτε την μεγάλη εικόνα. Τον κύκλο της ζωής που ισχύει για όλους τους ανθρώπους, όλα τα έμβια όντα, ανεξαρτήτως φύλου ή και είδους!

Σημείωση: Η μυθολογία και τα αρχέτυπα είναι από μόνα τους εκπληκτικές μεταφορές. Εγώ όμως αποφάσισα να σας βάλω ακόμα μια να παίζει παράλληλα, οπότε και στο κάθε πρόσωπο της Σελήνης υπάρχει αντιστοιχία με τη ζωή μιας ηθοποιού.

🌒Η Κόρη

Η Νέαιρα θεά Σελήνη

Σεληνιακή φάση: από Νέα Σελήνη ως αύξων αμφίκυρτος (waxing gibbous)

Ημέρες: ≈1^η ως 9^η του σεληνιακού κύκλου

Απόσταση από τον Ήλιο σε μοίρες: 0-120^ο 

Γωνιακή σχέση με τον Ήλιο – Σύνοδος (0-8^ο) και οι αύξουσες όψεις: μισό τετράγωνο (45^ο), εξάγωνο (60^ο), πεντάγωνο (72^ο), τετράγωνο (90^ο), τρίγωνο (120^ο)

Η Νέα Σελήνη, η νέα αρχή και η Κόρη που ξεκινά τα πρώτα της βήματα. Η ζωή ξεδιπλώνεται μπροστά της, με τις προοπτικές να είναι πολλές – κάτι που η ίδια ακόμα δεν καταλαβαίνει. Τα πρώτα της βήματα χαρακτηρίζονται αρκετά από ασυνείδητη λειτουργία, καθώς η ίδια παρατηρεί πρώτα τον κόσμο και μετά τον εαυτό της. Ο ενθουσιασμός μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, μαζί και η χαρά της ανακάλυψης και ανάπτυξης.

Η Κόρη δεν αντιλαμβάνεται το «δώρο της νιότης» κι αυτό είναι για καλό, ώστε η περιπέτεια, η ζωντάνια, η δυναμικότητα και η ενστικτώδης περιέργεια δεν παρεμποδίζονται από σκέψεις μιας ωριμότερης ηλικίας. Συλλέγει ερεθίσματα και γνώσεις, είναι αεικίνητη, ενώ καθώς γνωρίζει τον εαυτό της ξεκινά η αναγνώριση των ενδιαφερόντων της, της πορείας της, πιθανώς και του σκοπού της. Όμως χαίρεται, συναναστρέφεται, χορεύει με τις φίλες της, όπως κάνει η Περσεφόνη με την Άρτεμη, την Αθηνά και τις νύμφες. Μέχρι που η Περσεφόνη παρατηρεί ένα ξεχωριστό λουλούδι, τον όμορφο νάρκισσο, πάει κοντά του και μεταβαίνει στο επόμενο στάδιο… Στην αρπαγή της από τον Άδη, δηλαδή την μετάβασή της σε γυναίκα – σύζυγο.

Το μικρό κορίτσι παρατηρεί και μιμείται. Η φωνή και οι κινήσεις της είναι γεμάτα εκφραστικότητα, ώστε ξεχωρίζει στις σχολικές εορτές. Ένα αστέρι έχει ήδη αρχίσει να λάμπει, και το φυσικό ταλέντο σύντομα οδηγεί τη νεαρή σε θεατρικά εργαστήρια και παραστάσεις. Ο κοινωνικός κύκλος μεγαλώνει, τα μονοπάτια οδηγούν σε ανοιχτές και ηλιόλουστες πόρτες, το κοινό μαγεύεται όλο και περισσότερο με κάθε ερμηνεία της. 

🌕Η Μητέρα

Η Σελήνη ως Φοίβη ή Αίγλη, ολόφωτη και ώριμη.

Σεληνιακή φάση: Αύξων ως Φθίνον Αμφίκυρτος (waxing - waning gibbous)

Ημέρες: ≈10^η ως 19^η του σεληνιακού κύκλου

Απόσταση από τον Ήλιο σε μοίρες: 120-240^ο 

Γωνιακή σχέση με τον Ήλιο: Αύξον τρίγωνο (120^ο), αύξον χιαστί (150^ο), Πανσέληνος-Αντίθεση (180^ο), φθίνον χιαστί (210^ο), φθίνον τρίγωνο (240^ο)

Η κόρη απέκτησε γνώσεις και εμπειρίες. Αναπτύχθηκε, ωρίμασε και τώρα είναι στην πιο γόνιμη και δημιουργική της περίοδο. Γίνεται γυναίκα, σύντροφος και Μητέρα. Ως Πανσέληνος ακτινοβολεί μητρική αγάπη, την επιθυμία για φροντίδα και πολλαπλασιασμό. Η αφθονία επικρατεί σε αυτό το στάδιο, χαρακτηριστικό της θεάς Δήμητρας, όμως για να επιτευχθεί αυτό κάποιες φορές χρειάζεται να υπάρξει μια θυσία.

Η «Μητέρα» βιώνει την καρποφορία των επιθυμιών, των σχεδίων και των κόπων της. Δέχεται την αναγνώριση για την πορεία της ως εδώ σε όλα τα επίπεδα, ούσα σε μια μάλλον εξωστρεφή κατάσταση. Ταυτόχρονα, παρατηρεί την σοδειά της, δηλαδή ξεκινά την κρίση των πεπραγμένων και των βιωμάτων της. Ίσως η παρατήρηση αυτή την οδηγήσει σε συναισθήματα οργής και εκνευρισμού, αν τ’ αποτελέσματα δεν είναι αυτά που ανέμενε και επιδίωκε, κι η ίδια δεν νιώθει ικανοποίηση.

Καθώς γυρνάει το πρόσωπο προς την οιαδήποτε Κόρη του παρόντος -τη νιότη- η αφθονία μετατρέπεται σε φθόνο. Γνωρίζει ότι αργά μεταβαίνει στο επόμενο στάδιο…

Η ηθοποιός φτάνει στο αποκορύφωμα της δόξας της, την Χρυσή της Εποχή. Τα ταλέντα, η υποκριτική και οι ερμηνείες της είναι στο ζενίθ και το χειροκρότημα μοιάζει δυνατότερο από ποτέ. Παίρνει και δίνει αγάπη, τα φώτα είναι στραμμένα πάνω της και το δικό της φως είναι το φωτεινότερο. Όμως στην γωνία των παρασκηνίων την περιμένει ένας κριτής, συχνά η αυτοκριτική, αλλά και μια νεότερη ηθοποιός που τώρα γνωρίζει ο κόσμος. Η ανασφάλεια την εμποδίζει ν’ αφήσει την σκηνή, με συναισθήματα κτητικότητας, επιβολής και άρνησης να την διακατέχουν.

🌘Γραία

Η Σελήνη ως Εκάτη.

Σεληνιακή φάση: Φθίνον αμφίκυρτος (waning gibbous) ως Νέα Σελήνη

Ημέρες: ≈19^η ως 28^η του σεληνιακού κύκλου

Απόσταση από τον Ήλιο σε μοίρες: 240-359^o 

Γωνιακή σχέση με τον Ήλιο – Οι φθίνουσες όψεις: τρίγωνο (240^ο), τετράγωνο (270^ο), πεντάγωνο (288^ο), εξάγωνο (320^ο), μισό τετράγωνο (315^ο) και σύνοδος (351-359^ο).

Όπως χάνεται το φως της Σελήνης στο στάδιο της Κατάβασης, έτσι και η Μητέρα έχει μπει στα νερά της Γριάς/Γραίας Εκάτης. Η λάμψη της δεν έχει φύγει, όμως έχει εισέλθει σε ένα στάδιο εσωστρέφειας. Το φως της είναι εκεί, μέσα της, και η ίδια καλείται να το αφουγκραστεί περισσότερο, να ασκήσει κριτική με την ίδια αγάπη και φροντίδα που έδωσε κατά την πλήρη Φώτιση. Μπορεί να μην ακούγεται η φωνή το ίδιο δυνατά εδώ προς τους άλλους, αλλά την ακούει εκείνη και αντιλαμβάνεται Εαυτήν και το περιβάλλον.

Οι γνώσεις και οι εμπειρίες που απέκτησε ως εδώ τώρα μοιάζουν να συνδέονται με εικόνες και μνήμες της ιδίας, αλλά και του συλλογικού ασυνειδήτου. Αν η αντίληψη και η συνείδηση επιτραπεί να λειτουργήσει σωστά, τα μοτίβα και οι συνδέσεις φωτίζουν τόσο δυνατά μέσα της, ώστε μπορεί να προσφέρει τις γνώσεις και όσα διαισθάνεται σε άλλα όντα. Όπως ακριβώς φωτίζει η Εκάτη με την δάδα της για να βοηθήσει τις ψυχές που χρειάζονται καθοδήγηση και προστασία.

Σε αυτό το στάδιο οι εγωισμοί οφείλουν να κρατηθούν στην άκρη, και να επιτραπεί στην σοφία να μείνει στην επιφάνεια. Όπως όλα τα κακά που βγαίνουν μέσα από το κουτί της Πανδώρας, με την Ελπίδα μονάχα να παραμένει εντός. Η Σοφία, η ανιδιοτελής αγάπη, η ειλικρίνεια, η αντίληψη και η αλήθεια θα βοηθήσουν την Ελπίδα να κάνει μια νέα αρχή στην Νέα Σελήνη που φαίνεται σαν σε μια άλλη διάσταση, στο μέλλον. 

Η ώριμη ηθοποιός έχει περάσει το στάδιο της διαπραγμάτευσης με τον χρόνο: παρελθόν, παρόν και μέλλον. Νιώθει την σάρκα και τα οστά της, κοιτάζει το πρόσωπο στον καθρέφτη. Οι ρυτίδες δεν είναι παρά τα συναισθήματα που εξέφρασε, έδωσε και εισέπραξε από το κοινό της ανά τα χρόνια. Είναι οι άπειρες εκφράσεις και γκριμάτσες που το πρόσωπο ανακάλυψε κατά την παραγωγική του περίοδο. Κι αυτό είναι ακόμα ένα παραγωγικό στάδιο, καθώς γίνεται εκείνη θεατής. Τα συναισθήματα, τις κινήσεις και τις ερμηνείες εκφράζουν οι μαθητευόμενοι και προστατευόμενοί της.

Εκάτη, Μουσείο του Βατικανού-  via Wikimedia Commons

Είναι ενδιαφέρον πώς στ’ αγγλικά η γριά/γραία αναφέρεται ως crone. Σε πολλά αυτιά και μάτια αυτή η λέξη κάθεται κάπως στραβά. Σκέφτονται μια γριά μέσα στα δάση, ιδιότροπη και μίζερη (ή τουλάχιστον εγώ μόλις το έβαλα στην σκέψη σας). Όμως αυτή η γριά στέκεται αγέρωχη, ευθυτενής, κλείνει τα μάτια και αφουγκράζεται τον αέρα και τα υπόλοιπα στοιχεία και στοιχειά της φύσης, πώς επιδρούν στο πρόσωπο και την ψυχή της. Η λέξη crone σχετίζεται με τον Κρόνο, έτσι και η γραία έχει αποκτήσει ωριμότητα και σοφία μέσα από τα μαθήματα της ζωής.

✦ Επιρροή στην καθημερινότητα ✦

Τα τρία πρόσωπα υπάρχουν μέσα μας, σε διαφορετικό βαθμό το καθένα, και συνυπάρχουν με άλλα αρχέτυπα. Είναι λογικό να δούμε τον εαυτό μας στην φάση Σελήνης που αντιστοιχεί στον γενέθλιο χάρτη μας, βάσει της απόσταση Σελήνης-Ήλιου και αυτό τρόπον τινά το σημείο εκκίνησης της ψυχικής μας λειτουργίας κι έκφρασης.

Σε εγκόσμιο επίπεδο, κόρη – μητέρα – γραία επηρεάζουν την φύση, τον καιρό, εμάς και τα πάντα γύρω μας, καθώς η Σελήνη κάθε μέρα κινείται, διαμορφώνοντας άλλη σχέση με τον Ήλιο.

Αλλά κι είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η φύση της Σελήνης και του Ήλιου θα χρωματίσουν διαφορετικά το κάθε αρχέτυπο, αναλόγως σε ποιο ζώδιο βρίσκονται κάθε φορά, είτε μιλάμε για γενέθλιο χάρτη ή στην καθημερινότητα. Π.χ. μια «Άρτεμις» Σελήνη στον Σκορπιό κι ένας Ήλιος στην Παρθένο, ενδεχομένως δεν θα έχουν την ίδια σπιρτάδα κι ένταση που θα έχει ο συνδυασμός Σελήνης Διδύμων– Κριού Ήλιου.

Το ίδιο διαφορετικά θα εκφραστεί μια «Εκάτη» Σελήνη στον Υδροχόο και ένας Ήλιος στον Κριό, όπου η εσωστρέφεια θα μετριαστεί, σε σχέση με Σελήνη Καρκίνου και Ήλιο Παρθένου.

Το αφήνω στην δική σας αντίληψη να συνθέσετε και ερμηνεύσετε το πρόσωπο της Σελήνης που σας απασχολεί την εκάσ-τοτε στιγμή. Η Εκάτη θα είναι κοντά και θα σας διαφωτίσει αν έχετε ανοιχτή την πύλη σύνδεσης.

Μια κάπως προχωρημένη σημείωση. Ο γενέθλιος χάρτης μας κινείται καθώς περνά ο χρόνος. Αυτό ονομάζεται "δευτερεύον προοδευτικό σύστημα". Έτσι, περνάμε από όλες τις φάσεις της Σελήνης όσο ζούμε, έχοντας πάντα σαν πυρήνα του ψυχικού μας κόσμου την γενέθλια Σελήνη. Κάθε περίπου 28 χρόνια η Σελήνη επιστρέφει στην γενέθλια θέση.

Π.χ. εγώ γεννήθηκα με την Σελήνη σε πρώτο τέταρτο (αύξων αμφίκυρτος), η Σελήνη στον Κριό και ο Ήλιος στον Αιγόκερω. Όμως πριν κάποιο διάστημα είχα την δεύτερη Πανσέληνο στο δευτερεύον προοδευτικό και τώρα βρίσκεται στον Ζυγό.

✦ Η Σελήνη και ο Εμμηνορρυσιακός κύκλος ✦

 «Όπως πάνω, έτσι και κάτω», έτσι και εντός του γυναικείου σώματος…

Ο εμμηνορροϊκός κύκλος είναι από τα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα των τριών προσώπων της Σελήνης, πλήρως γειωμένα και σε βιολογικό επίπεδο. Ο κύκλος που επιτρέπει στη γυναίκα να κυοφορήσει και να φέρει στον κόσμο μια νέα ζωή, όμως και να έχει σε ισορροπία τον μεταβολισμό και τις ορμόνες, με μεγάλη σημασία για την ψυχολογία της.

Να υπενθυμίσω πώς η Σελήνη συχνά προσφωνείται ως Μήνη, εννοώντας τον Σεληνιακό μήνα των 28 ημερών (13 σεληνιακοί μήνες ανά έτος), κύκλος που απαντάται και στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.

Προσωπικά είχα αναρωτηθεί πολλές φορές γιατί ξεκινάμε να μετράμε τον κύκλο από την ημέρα της περιόδου. Μα… δεν είναι αυτή η μέρα που το ωάριο δεν έτυχε γονιμοποίησης, οπότε και το ενδομήτριο αποπίπτει; Εδώ φαίνεται όμορφα το «μεταβατικό στάδιο» από το Βαλσαμικό (Σελήνη σε χάση) στο Νέο Φεγγάρι. Καθώς ξεκινά η περίοδος, ταυτόχρονα στον εγκέφαλο απελευθερώνονται οι απαραίτητες ορμόνες, ώστε μέσα στις ωοθήκες να ωριμάσουν πολλά ωοθηλάκια (τα ωοθηλάκια είναι… σαν τα αυγά, καθώς περιέχουν τα ωάρια που προετοιμάζονται).

Εδώ επιβεβαιώνεται η ρήση «τα φαινόμενα απατούν». Μπορεί ορατά ν’ απελευθερώνεται το ωάριο μέσω του αίματος της περιόδου, αλλά σε γενετικό επίπεδο στο γυναικείο σύστημα μια σπίθα μεγαλώνει σε φωτιά!

Έτσι, την 1^η μέρα έχουμε μια Νέα Σελήνη – ό,τι δεν ολοκληρώθηκε «φεύγει», το ωάριο που δεν γονιμοποιήθηκε, ενώ παράλληλα αρχίζει η συνεργασία μεταξύ εγκεφάλου και ωοθηκών για νέες αρχές, για δημιουργία (εμμηνορυσιακή και παραγωγική φάση ταυτόχρονα). Αυτό το στάδιο κρατάει 13 μέρες συνολικά. Η σοφή «γριά» Εκάτη αφήνει ελεύθερο το τοπίο ώστε οι κόρες να παίξουν και να χορέψουν - όπως τα ωοθηλάκια κάνουν μέσα στις ωοθήκες.

Τις περίπου 4 πρώτες μέρες του κύκλου λοιπόν είναι η έμμηνος ρύση, ενώ τις επόμενες 9 συνεχίζει η παραγωγική φάση, προετοιμάζοντας το αναπαραγωγικό σύστημα ώστε να καταστεί γόνιμο. Η μετάβαση από την κόρη στην μητέρα. 

Την 14^η μέρα ξεκινάει η ωορρηξία – Πανσέληνος! Αυτές είναι οι πιο γόνιμες μέρες του κύκλου, με διάρκεια περίπου 2-3 ημερών. Σκεφτείτε πόσο συχνά το φεγγάρι μας φαίνεται γεμάτο μια μέρα πριν την Πανσέληνο! Το ωάριο ωριμάζει εν μέσω ορμονικών διαδικασιών και μεταβάσεων.

Εφόσον το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί, την 16^η μέρα θα ξεκινήσει η Εκκριτική/Ωχρινική φάση, οδεύοντας προς το τελείωμα του κύκλου, με μια έμμηνο ρύση και το ταυτόχρονο ορμονικό κοκτέιλ στον εγκέφαλο για μια Νέα Σελήνη την 28^η μέρα, δηλαδή την ημέρα Νο1 ενός νέου κύκλου.

Σε μια διαφορετική κλίμακα μέτρησης χρόνου, με έναν Σεληνιακό κύκλο ν’ αντιστοιχεί σε μια ζωή, μπορούμε να πούμε ότι η Χάση, από τις 240^ο και μετά, δείχνει το στάδιο της εμμηνόπαυσης. Η Εκάτη στέκεται στο πλάι της γυναίκας με τη δάδα της, προσκαλώντας την να παρατηρήσει, να μυρίσει τον αέρα, ν’ ανοίξει την καρδιά της και να προσφέρει, χωρίς επιβολή. Δεν υπάρχει νόημα η γυναίκα να πιέσει οποιαδήποτε κατάσταση, για την χ-ψ προσδοκία. Η ζωή μεταμορφώνεται μαζί με τις ορμόνες και την ίδια.

Έκθεμα στην Έκθεση ΝοΗΜΑΤΑ. Δεν έχω συγκρατήσει στοιχεία του έργου και χρονολογία, συμπαθάτε με.

✦ Επίλογος ✦

Επιλέγω να κλείσω αυτό το άρθρο με τον ορφικό ύμνο προς την Εκάτη. Ένας ύμνος που ευωδιάζει μύρο, λιβάνι και μαγεία, όπως επίσης χαμομήλι, εσπεριδοειδή και αγάπη.

Το κάθε ταξίδι έχει μικρή σημασία αν δεν βιώνουμε τις στιγμές και το παρόν, τις αισθήσεις και τα συναισθήματα, αν δεν μαθαίνουμε μέσω των εμπειριών και των επιλογών μας, παρατηρώντας τις συνέπειες αυτών. Αν δεν έχουμε ανοιχτά τα εσωτερικά μας μάτια, για να παρατηρήσουμε και να νιώσουμε, ώστε παρέα με την Εκάτη να επιτρέψουμε και να βοηθήσουμε μια Νέα Σελήνη να γεννηθεί.

Ο ορφικός ύμνος σε μετάφραση, παρότι το πρωτότυπο αρχαίο κείμενο είναι πιο συγκινητικό και μαγνητικό.

«Την ενόδια Εκάτη καλώ, την τρίστρατη, τη λατρευτή,

Την ουράνια, χθόνια και θαλασσινή, την κιτρινόπεπλη.

Νεκρική, ώστε συντροφεύει τις ψυχές των νεκρών και γλεντά μαζί τους

Την κόρη του Πέρση, την μοναχική, που με τα ελάφια ευφραίνεται

Την Εκάτη τη νυχτερινή, προστάτιδα των σκύλων και ισχυρή βασίλισσα,

Την άζωστη, με την ακαταμάχητη όψη, που δαμάζει τους ταύρους

Και κατέχει τα κλειδιά όλων των κόσμων.

Ηγεμόνισσα, νύμφη, προστάτιδα των παιδιών, που αγαπάς τα βουνά,

Σου ζητώ να παραστείς στις ευσεβείς τελετές, κόρη,

Πάντα ευνοϊκή και με πρόσχαρη ψυχή απέναντι στον ποιμένα.»

🌒🌓🌔🌕🌖🌗🌘

✦ (ΠΗΓΗ, ως πρώτη δημοσίευση, καθότι τα πνευματικά δικαιώματα είναι του δικού μου πνεύματος – christosarchos.gr)

✦ Βιβλιογραφία - Πηγές

• Κ. ΚΕΡΕΝΥΪ – Η μυθολογία των Ελλήνων

• ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΑΧΑΡΗΣ – Αριθμοαλφάβητος του αέναου φωτός

• MURRY HOPE – Πρακτική ελληνική μαγεία

• ΟΡΦΙΚΑ – Ύμνοι (Εκδόσεις Κάκτος)

• Βικιπαίδια – Καταμήνιος Κύκλος

✦ Εικόνες

• https://www.kaliterilamia.gr/2020/08/blog-post_102.html Άρτεμις

• https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hecate,_Greek_goddess_of_the_crossroads_by_St%C3%A9phane_Mallarm%C3%A9.jpg Εκάτη

• https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Hekate_Hecate_Statue_of_Liberty_inspiration.jpg Εκάτη 2

• Έμμηνος Κύκλος – Φάσεις Σελήνης: από το βιβλίο της Christiane Northrup, «Η σοφία του γυναικείου σώματος»